فروش متری مسکن؛ روشی نوین برای تامین مالی پروژه‌های مسکونی

طرح فروش متری مسکن یکی از ایده‌ها و سیاست‌های اقتصادی نوآورانه در ایران است که با هدف افزایش دسترسی افراد به مسکن، حتی در شرایطی که توان خرید کامل یک واحد مسکونی وجود ندارد، معرفی شده است. این طرح به عنوان پاسخی به افزایش بی‌رویه قیمت مسکن و کاهش قدرت خرید مردم مطرح شده و سعی در ایجاد سازوکاری دارد که افراد بتوانند به مرور زمان و به صورت تدریجی مالک یک واحد مسکونی شوند. در ادامه، جزئیات کامل این طرح، اهداف، مزایا، معایب، و روش‌های اجرایی آن را توضیح می‌دهم:

 

طرح فروش متری مسکن چیست؟

فروش متری مسکن به این معناست که افراد می‌توانند به جای خرید کامل یک واحد مسکونی، به اندازه بودجه خود متراژی از یک ملک را خریداری کنند. به عبارت دیگر، خریدار به مرور زمان و طی پرداخت‌های دوره‌ای مالک تمام یا بخشی از یک واحد مسکونی می‌شود.

این طرح برای افرادی که سرمایه کمی دارند اما قصد سرمایه‌گذاری در بخش مسکن یا خانه‌دار شدن را دارند، طراحی شده است. در واقع، افراد با خرید چند متر مربع از یک واحد مسکونی شروع کرده و در ادامه با پرداخت‌های تدریجی مالکیت بیشتری به دست می‌آورند.

 

اهداف طرح فروش متری مسکن

1. افزایش دسترسی به مسکن:

   • کمک به افرادی که توان خرید یک واحد کامل را ندارند تا به تدریج صاحب‌خانه شوند.

2. کاهش شکاف طبقاتی:

   • کاهش فاصله بین افراد با درآمدهای پایین و بالا در دسترسی به مسکن.

3. تشویق سرمایه‌گذاری:

   • جذب سرمایه‌های خرد به بازار مسکن و افزایش نقدینگی در این بازار.

4. کاهش بحران مسکن:

   • ایجاد شرایطی برای تامین مسکن مناسب برای اقشار مختلف جامعه.

5. کنترل تورم در بازار مسکن:

   • با افزایش مشارکت عمومی در خرید مسکن، می‌توان تا حدی از احتکار و افزایش بی‌رویه قیمت‌ها جلوگیری کرد.

 

مزایای طرح فروش متری مسکن

1. سرمایه‌گذاری تدریجی:

   • افراد با هر میزان سرمایه می‌توانند وارد بازار مسکن شوند و ارزش دارایی خود را حفظ کنند.

2. حذف واسطه‌ها:

   • این طرح می‌تواند به حذف دلالان و واسطه‌ها در بازار مسکن کمک کند.

3. حفظ ارزش پول:

   • با توجه به تورم، خرید متری مسکن به افراد اجازه می‌دهد سرمایه خود را در برابر کاهش ارزش پول حفظ کنند.

4. تسهیل خرید مسکن:

   • افرادی که توان خرید یک واحد کامل را ندارند، می‌توانند به تدریج و بدون نیاز به دریافت وام سنگین صاحب‌خانه شوند.

5. شفافیت مالی:

   • این طرح معمولاً در قالب سامانه‌های شفاف و تحت نظارت اجرا می‌شود که از فساد و رانت جلوگیری می‌کند.

 

 

معایب و چالش‌های طرح فروش متری مسکن

1. عدم امکان استفاده فوری از ملک:

   • خریدار تا زمانی که کل مساحت یک واحد را خریداری نکند، نمی‌تواند از آن استفاده کند.

2. چالش‌های حقوقی:

   • تعیین مالکیت افراد و انتقال سند در شرایطی که ملک به صورت متری فروخته شده، ممکن است پیچیدگی‌هایی ایجاد کند.

3. ریسک کاهش ارزش سرمایه:

   • در صورتی که بازار مسکن دچار رکود شود، ممکن است ارزش سرمایه‌گذاری کاهش یابد.

4. نیاز به سیستم نظارتی قوی:

   • اجرای این طرح نیازمند سازوکار شفاف، قانونی و نظارتی دقیق است تا از سوءاستفاده و تقلب جلوگیری شود.

5. عدم تضمین تکمیل پروژه:

   • در برخی موارد، ممکن است پروژه‌های مسکونی به دلایل مختلف (مثل مشکلات مالی یا مدیریتی) تکمیل نشوند و سرمایه خریداران در خطر قرار گیرد.

6. وابستگی به نوسانات بازار:

   • قیمت‌گذاری متری مسکن ممکن است به شدت تحت تأثیر نوسانات بازار قرار گیرد و باعث نگرانی خریداران شود.

 

روش‌های اجرایی طرح فروش متری مسکن

این طرح به روش‌های مختلفی اجرا می‌شود که برخی از آن‌ها به شرح زیر است:

1. فروش متری از طریق سامانه‌های آنلاین:

   • پلتفرم‌های دیجیتال برای فروش متری مسکن ایجاد می‌شوند. افراد می‌توانند در این سامانه‌ها متراژ مورد نظر خود را انتخاب کرده و خریداری کنند. این سامانه‌ها معمولاً قیمت روز را به صورت شفاف نشان می‌دهند.

2. اوراق بهادار مبتنی بر مسکن:

   • در این روش، متراژهای مشخصی از یک پروژه مسکونی به صورت اوراق بهادار عرضه می‌شوند. خریداران می‌توانند این اوراق را خریداری کرده و به مرور زمان تعداد اوراق خود را افزایش دهند.

3. پیش‌فروش متری مسکن:

   • سازندگان می‌توانند پروژه‌های خود را به صورت متری پیش‌فروش کنند و خریداران با پرداخت‌های تدریجی، مالک بخشی از پروژه شوند.

4. تعاونی‌های مسکن:

   • تعاونی‌ها می‌توانند طرح فروش متری را برای اعضای خود اجرا کنند. در این حالت، اعضا با سرمایه‌گذاری تدریجی مالک واحدهای مسکونی تعاونی می‌شوند.

 

 

موارد قانونی و حقوقی مرتبط با طرح فروش متری مسکن

1. ثبت مالکیت:

   • باید قوانین مشخصی برای ثبت مالکیت افراد بر اساس میزان متراژ خریداری‌شده تدوین شود.

2. ضمانت اجرای پروژه:

   • شرکت‌های سازنده باید ضمانت‌نامه‌های معتبری برای تکمیل پروژه ارائه دهند.

3. شفافیت قیمت‌گذاری:

   • قیمت‌گذاری باید بر اساس ارزش روز بازار و تحت نظارت نهادهای قانونی انجام شود.

4. قابلیت انتقال مالکیت:

   • خریداران باید امکان انتقال سهم خود به دیگران یا فروش آن را داشته باشند.

 

کاربردهای عملی طرح فروش متری مسکن

1. سرمایه‌گذاری خرد:

   • این طرح به افراد با سرمایه‌های کوچک امکان می‌دهد وارد بازار مسکن شوند.

2. خانه‌دار شدن تدریجی:

   • افراد می‌توانند به مرور زمان و با خرید متراژهای بیشتر، مالک یک واحد مسکونی کامل شوند.

3. کنترل تورم مسکن:

   • با افزایش مشارکت عمومی و کاهش انحصار، احتمال کاهش تورم در بازار مسکن وجود دارد.

 

طرح فروش متری مسکن یک رویکرد خلاقانه و کاربردی برای حل مشکل دسترسی به مسکن در ایران است. این طرح می‌تواند با جذب سرمایه‌های خرد و کاهش فشار مالی، به خانه‌دار شدن اقشار مختلف کمک کند. با این حال، موفقیت این طرح وابسته به اجرای دقیق، شفافیت قانونی و نظارت قوی بر عملکرد سازندگان و پلتفرم‌های فروش است.

 

نقش مردم در طرح فروش متری مسکن بسیار مهم و چندبعدی است. این طرح به‌عنوان یک سازوکار نوین در حوزه مسکن، با مشارکت مردم معنا پیدا می‌کند و موفقیت یا شکست آن به میزان آگاهی، اعتماد، و مشارکت آن‌ها بستگی دارد. در ادامه، نقش مردم در این طرح را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنیم:

 

 

1. مشارکت به‌عنوان خریدار

مهم‌ترین نقش مردم در این طرح، خرید متری مسکن است. افراد می‌توانند با بودجه‌ای که دارند، بخشی از یک واحد مسکونی را خریداری کنند. این مشارکت می‌تواند شامل:

• سرمایه‌گذاری کوچک: برای حفظ ارزش پول و ورود به بازار مسکن.
• خرید تدریجی: برای مالکیت نهایی یک واحد مسکونی.
• پیش‌خرید متری مسکن: برای خانه‌دار شدن در آینده.

تأثیر مشارکت مردم:

• افزایش سرمایه در گردش پروژه‌های مسکونی.
• کاهش شکاف بین عرضه و تقاضای مسکن.
• ایجاد رونق در بازار مسکن.

 

2. نقش مردم در فرهنگ‌سازی و پذیرش طرح

طرح فروش متری مسکن یک روش جدید و متفاوت از شیوه‌های سنتی خرید مسکن است. مردم با آگاهی و استقبال از این طرح می‌توانند:

• فرهنگ‌سازی کنند: این طرح را به عنوان یک راهکار عملی برای خانه‌دار شدن به دیگران معرفی کنند.
• اعتمادسازی کنند: با مشارکت فعال، به افزایش اعتماد عمومی نسبت به این طرح کمک کنند.
• آگاهی‌بخشی: اطلاعات خود را درباره نحوه اجرای طرح و مزایای آن با دیگران به اشتراک بگذارند.

 

3. کمک به تأمین سرمایه برای پروژه‌ها

یکی از مشکلات بزرگ در ساخت مسکن، کمبود نقدینگی است. در طرح فروش متری مسکن، سرمایه‌گذاری‌های خرد مردمی می‌تواند:

• به سازندگان و تعاونی‌های مسکن کمک کند تا منابع مالی لازم برای اجرای پروژه‌های مسکونی را تامین کنند.
• از وابستگی پروژه‌ها به تسهیلات بانکی بکاهد.
• سرعت تکمیل پروژه‌ها را افزایش دهد.

 

4. نقش مردم در نظارت و شفافیت

مشارکت مردم در طرح فروش متری مسکن، به طور غیرمستقیم به افزایش نظارت و شفافیت در اجرای این طرح کمک می‌کند:

• مطالبه‌گری: مردم می‌توانند از طریق نهادهای قانونی، شفافیت در قیمت‌گذاری، نحوه اجرای پروژه و انتقال مالکیت را مطالبه کنند.
• گزارش تخلفات: مردم به عنوان خریداران و ذی‌نفعان، در صورت مشاهده تخلفات یا مشکلات، می‌توانند موضوع را به نهادهای نظارتی گزارش دهند.
• ایجاد رقابت سالم: مشارکت گسترده مردم باعث می‌شود که سازندگان و پلتفرم‌های فروش مجبور به ارائه خدمات بهتر و شفاف‌تر شوند.

 

5. نقش مردم در حفظ ارزش سرمایه خود

یکی از دلایل اصلی استقبال از این طرح، توانایی مردم برای حفظ ارزش پول خود در برابر تورم است. در شرایط اقتصادی ایران، تورم و کاهش ارزش پول ملی باعث شده است که سرمایه‌گذاری در مسکن به یکی از مطمئن‌ترین روش‌های حفظ سرمایه تبدیل شود. مردم با خرید متری مسکن می‌توانند:

• دارایی خود را در برابر کاهش ارزش پول محافظت کنند.
• به تدریج مالک یک واحد کامل شوند.
• در بازار مسکن به صورت هوشمندانه و با حداقل سرمایه مشارکت کنند.

 

 

6. تقاضا برای شفافیت و تنظیمات قانونی

مردم با مشارکت در این طرح، می‌توانند از نهادهای مرتبط (مانند وزارت راه و شهرسازی یا سازمان‌های نظارتی) تقاضای شفافیت و تنظیمات قانونی کنند:

• تدوین قوانین حمایتی: درخواست برای وضع قوانینی که حقوق خریداران را در صورت تأخیر یا عدم تکمیل پروژه تضمین کند.
• ثبت مالکیت قانونی: اطمینان از اینکه خرید متری، به سند معتبر و قانونی منتهی شود.
• تضمین امنیت سرمایه‌گذاری: مطالبه ضمانت‌نامه‌هایی برای تکمیل پروژه و بازگشت سرمایه در صورت مشکلات اجرایی.

 

7. تأثیرگذاری بر موفقیت یا شکست طرح

اگر مردم به طرح فروش متری مسکن اعتماد کنند و مشارکت گسترده‌ای داشته باشند، این طرح می‌تواند:

• به یک الگوی موفق در حل بحران مسکن تبدیل شود.
• به سازندگان انگیزه دهد تا پروژه‌های بیشتری را به این شیوه اجرا کنند.
• نقدینگی را از بازارهای غیرمولد (مانند ارز و طلا) به سمت بازار مسکن هدایت کند.

اما اگر مردم به دلایل مختلف (مانند عدم اعتماد یا آگاهی کافی) از مشارکت در این طرح خودداری کنند:

• اجرای آن با شکست مواجه می‌شود.
• سرمایه‌گذاران و سازندگان علاقه‌مند به این مدل کاهش می‌یابند.
• فرصت حل بخشی از مشکلات مسکن از بین می‌رود.

 

8. اعتمادسازی به پلتفرم‌ها و نهادهای مجری

یکی از نقش‌های کلیدی مردم، ایجاد اعتماد دوطرفه در تعامل با پلتفرم‌ها و نهادهای مجری است:

• مشارکت مردم به اعتبار این پلتفرم‌ها کمک می‌کند.
• در صورت رضایت مردم، این طرح می‌تواند به عنوان یک مدل پایدار برای خرید و فروش مسکن مطرح شود.
• بازخورد مثبت مردم به نهادهای اجرایی امکان بهبود طرح را می‌دهد.

 

9. نقش مردم در تصمیم‌گیری‌های آینده

بازخوردها و تجربیات مردم در اجرای اولیه این طرح، به تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران کمک می‌کند:

• مشکلات و موانع موجود را شناسایی کنند.
• طرح را بر اساس نیازها و انتظارات مردم اصلاح کنند.
• مدل‌های جدیدتری از فروش متری مسکن طراحی کنند.

 

نقش مردم در طرح فروش متری مسکن اساسی و چندجانبه است. آن‌ها نه تنها به‌عنوان خریدار و سرمایه‌گذار بلکه به‌عنوان فرهنگ‌ساز، مطالبه‌گر و نظاره‌گر شفافیت، در موفقیت این طرح تأثیرگذارند. استقبال و مشارکت مردم می‌تواند این طرح را به یک ابزار کارآمد برای کاهش بحران مسکن و افزایش دسترسی اقشار مختلف به خانه تبدیل کند. با این حال، اعتمادسازی و ارائه اطلاعات شفاف از سوی دولت و مجریان طرح، از شروط اساسی برای جلب مشارکت گسترده مردمی است.

 

منبع: اقتصاد نیوز در تاریخ: ۱۴۰۲/۰۷/۱۶ – ۱۲:۰۴